Rode of blauwe pil

Gisterenavond genoten van Zomergasten. Zat er helemaal klaar voor. Wat een interessante vrouw en wat heeft ze een vooral kritische kijk op technologie en big data. Wel voelde het een beetje als een college aan. Waarin er weinig te zien was van de persoon Marleen Stikker.

Foto van VPRO

Jaren terug toen ik bij het hoofdkantoor van een grote landelijke bank werkte, hadden ze een systeem dat je zegeltjes kon kopen om in de kantine zaken aan te schaffen. Men dacht erover (dit is ruim 35 jaar terug he) om de pas waarmee je de gebouwen binnen kon komen - en niet elke deur ging daarmee open, alleen waar jij toegang toe had -  te koppelen aan het kantinesysteem.

Er waren een aantal mensen die zich daar druk over maakte. Want dan kon 'men' zien wat je daar at en daar wellicht conclusies uit trekken. Dat je ziek was geworden omdat je slecht at. Dat was ook nog in de tijd dat je medisch gekeurd moest worden bij indiensttreding en voor het pensioen. En toen al bij een ingevuld hokje met 'Ja', wist dat je extra ondervraagd zou worden. Men vond dat teveel kennis voor de Directie. Dat moest gewoon prive blijven.
Nu weet de supermarkt precies wat je koopt, hoe vaak, hoe veel en wanneer. Want anders krijg je geen korting. En cash betalen; liever ook niet meer dus anoniem ben je zelden nog. Ook jouw bank heeft inzicht in hoe je je geld besteedt.
Ook experimenteerde men met automatisch geld uit de muur pinnen. Alleen voor het personeel nog, maar binnenkort in heel Nederland uit te rollen. Men kon zich niet voorstellen dat klanten zelf geld konden opnemen. Zonder baliemedewerker.

In die tijd werkte ik bij de financiele administratie van een bedrijf waar de 'computer' werd ingevoerd. Van die kleine schermen met groene letters en waarin je in Dos moest programmeren. De output geprint op matrix printers op van die hele grote vellen computerpapier.
Trainingen bij IBM en andere grote spelers gevolgd. Allerlei HRM en CRM systemen kwamen op de markt. Waarbij je de klant of de medewerker kon volgen. Nu volg je niet, maar voorspel je zijn gedrag. En beinvloedt dit.

Gewerkt bij een onderneming die bepaalde processen automatiseerde. Grote stapels papier automatisch verwerkte en de data importeerde in de systemen. Of in archieven. Waar het de bedoeling was dat mensen die informatie na 100 jaar nog konden lezen. Of aan het bed. Of op de administratie van de grote thuiszorgorganisaties.
Een eigen onderneming gehad die samenwerkte met programmeurs in Verweghistan.

Kortom; ik keek gisteren naar een wereld waar ik lange tijd deel van uitmaakte. Waar ik met vooral mannen werkte die totaal in hun programmeerwerk opgingen. Die bijna in hun eigen virtual reality leefden. Die niet zagen hoe die andere Big Brother graag van hun technologie gebruik maakt. Om de gangen van de burger vast te leggen en na te gaan.

Mackie Messer is nog steeds aktueel.

Und der Haifisch, der hat Zähne
und die trägt er im Gesicht
und Macheath, der hat ein Messer
doch das Messer sieht man nicht.

Nu is mijn maandagochtend realiteit dat ik lekker vroeg mijn Bless the House rondje heb gedaan, zo direct in een mooi kopje een tweede kopje koffie neem en dan weer richting mijn dochter reis - hoop nog even zonder plensbuien, maar denk dat ik er net midden in zit - om op mijn superschattige en kittige kleinkind te passen.

Die je blij maakt als ze op het knopje van de lift mag drukken. En zwaait op het display van de deur naar haar moeder of vader als die naar hun werk gaan. En jouw OV-kaart aan een uittrekbaar ding aan je broek zo grappig vindt. Die OV-kaart die precies bijhoudt waar je instapt, waar je uitstapt, hoe lang je reist en waarmee je reist. Net als mijn telefoon die ook traceert waar ik me bevind.

Of de camera's in de bus, op het station, bij de bushalte. Alles en iedereen traceerbaar.